افسردگی پنهان
افسردگی پنهان، شبیه گاز کشنده است!
آیا احساس افسردگی می کنید؟ آیا منزوی هستید؟ آیا هیجانات و احساساتتان را از دیگران پنهان می کنید و تمایل دارید نیمه خالی لیوان را ببینید؟
افسردگی یک بیماری ناتوان کنندس که می تواند آرزوها، سلامتی و اهداف فرد را از بین ببرد.
افسردگی همیشه آشکار نیست. معمولا افراد افسرده توسط اطرافیانشون هیچ موقع درک نشدند. و وقتی میبنند که حتی وقتی احساساتشون را با دیگران درمیان میگذارند، واکنش های منفی و نادرست میگرند، تصمیم میگیرند که این احساسات را پنهان کنند. معمولا به مرور اصلا فکر نمیکنند که افسرده هستند و بدحالیشان را به علت های دیگری ربط میدهند. فردی که افسردگی پنهان دارد ممکن است راضی، شاد و سرزنده به نظر برسد، یه جور ماسک شادی رو صورت خود می زنند و ناراحتی خود را پنهان می کنند. زندگی کاری و روابط آنها، از هر نظر ظاهری، خوب به نظر می رسد، اما درونیت آن فرد با احساسات منفی، ناراحتی و افسردگی پر شده است. نتیجه این موضوع «افسردگی پنهان» است و با نام «افسردگی خندان» هم شناخته میشود.
علت این افسردگی مخفی می‌تواند مربوط به مسائل شخصی، اجتماعی، شغلی، خانوادگی و… باشد. علاوه بر عوامل شخصی و اجتماعی، عوامل فیزیولوژیکی نیز می‌توانند در بروز افسردگی پنهان نقش داشته باشند. مثلاً کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی در بدن، بیماری‌های مزمن، داروهای خاص و سایر عوامل فیزیکی می‌توانند این حالت را تشدید کنند.
به دلیل عدم نشان دادن علائم ظاهری، افرادی که با افسردگی پنهان روبرو هستند، ممکن است نسبت به درمان این حالت کمتر توجه کنند ولی در واقع این حالت نیز مانند دیگر نوع‌های افسردگی، دارای ریشه‌های شناختی، رفتاری و روان‌شناختی است و باید با درمان‌های مناسب مشکلات آن برطرف شود.
تشخیص افسردگی پنهان بسیار سخت است زیرا فرد در این حالت به نظر می‌رسد که با احساسات منفی خود سازگار شده است و تلاش می‌کند تا بهترین حالت را در برخورد با دیگران نشان دهد. اما در صورتی که فرد احساس مشکلات روانی دارد و به هر دلیلی احساس افسردگی کرده است، بهتر است به مشاوره روانشناسی و یا روان‌پزشک مراجعه کند.
علائم افسردگی خندان چیست؟
افراد مبتلا به این بیماری معمولا شبیه به سابق رفتار نمیکنند؛ مثلا اگر زمانی خیلی پرحرف بودند، ساکت و کم‌حرف می‌شوند. البته این بدان معنا نیست که هرکسی چند روز مثل همیشه رفتار نکند، نشان‌دهنده این است که به افسردگی مبتلا شده و آن را پنهان می‌کند. زمانی می‌توانیم بگوییم یک نفر با این بیماری درگیر است که بیش از سه یا چهار علامت مختلف را به صورت همزمان و به مدت بیشتر از دو هفته داشته باشد.
افرادی که با افسردگی خندان مبتلا هستند، معمولاً علائم زیر را دارند:
افزایش وزن
خواب بیش از حد
اضطراب و استرس
حساسیت به رفتارهای دیگران
خستگی و کم‌توانی
تحریک شدن به خوردن خوراکی‌های شیرین و پرکالری
چه تفاوتی بین افسردگی خندان و افسردگی معمولی وجود دارد؟
افسردگی یک اختلال خلقی است که منجر به غم و اندوه طولانی مدت و از دست رفتن اشتیاق به کارها و افرادی که زمانی مهم بودند، میشود.
افسردگی خندان و افسردگی معمولی در بسیاری از علائم شبیه به هم هستند، اما در برخی جنبه‌ها متفاوت هستند:
1.واکنش به موارد مثبت: افرادی که با افسردگی خندان مبتلا هستند، معمولاً به موارد مثبت و خوشحال کننده بهتر واکنش نشان میدهند و در برخی موارد می‌تواند بهبود روحیه آنها را به همراه داشته باشد. اما در افسردگی معمولی، شخص معمولاً به هیچ موضوعی واکنش نشان نمی‌دهد و احساس بی‌احساسی است.
2.افزایش وزن: در افسردگی خندان، علائم افزایش وزن و اشتهای اضافی دیده میشود. این علائم معمولاً به خاطر افزایش خواستاری برای مصرف خوراکی‌های پرکالری و شیرین می‌باشد. در افسردگی معمولی ممکن است وزن کاهش یابد.
3.موقعیت‌های اجتماعی: در افسردگی خندان، شخص معمولاً حساسیت و قلق بیشتری در موقعیت‌های اجتماعی نشان می‌دهد و ممکن است به دلیل ترس از رد شدن یا نپذیرفته شدن، از مواجهه با دیگران خودداری کند. در افسردگی معمولی، این حساسیت وجود ندارد و شخص اغلب به مواجهه با دیگران بی‌توجه است.
4.پاسخ به درمان: درمان افسردگی خندان معمولاً بهتر به داروهای آنتی‌دپرسانت و آنتی‌انکسیولانت پاسخ می‌دهد. در افسردگی معمولی، ممکن است به درمان دارویی و مشاوره روانشناسی پاسخ دهد.
افسردگی پنهان در مردان
امروزه مردها بیشتر در معرض استرس و فشار روانی قرار دارند. مردها همه ی بار مسئولیت زندگی را روی دوش خودشون حس میکنند و فکر میکنند اگر ضعف و غم یا خستگیشونو بروز بدن، دیگر نمیتوانند تکیه گاه یک خانواده باشند و فکر میکنند در هر صورتی باید قدرت خود را حفظ کنند و این نشون دادن ضعف باعث میشه از جایگاه قدرتشون فاصله بگیرند. همانطور که قبلتر هم گفتم، پنهان کردن احساسات و حالات از اطرافیان، منجر به افسردگی پنهان میشود. در جامعه ایرانی این موضوع بیشتر دیده میشود؛ پسرها از همان دوران کودکی و نوجوانی یاد میگیرند که گریه کردن، ضعیف بودن و احساساتی شدن کارهایی زنانه است و آنها باید مرد باشند! مرد، واژه ای که به اشتباه مسئولیت های خودشون رو به گردن کودکانی میندازند که باید کودکی کنند و استفاده نادرست از این واژه باعث آسیب های فراوان در بزرگسالی میشود.
علت‌های اصلی افسردگی مردان مواردی مثل ژنتیک، بیماری‌های صعب‌العلاج و استرس محیطی است. علائم این بیماری در مردان مختلف متفاوت است. برخی از آنها عبارتند از:
– عصبانیت و پرخاشگری
– اضطراب
– از دست دادن علاقه نسبت به شغل، اعضای خانواده و دوستان
– کاهش میل و توان جنسی
– فکر خودکشی (در موارد پیشرفته احتمال اجرا هم وجود دارد)
– انجام فعالیت‌های پرخطر مثل رانندگی با سرعت بالا، سوء مصرف مواد مخدر یا قمارهای بزرگ
– انزوا
افسردگی پنهان در زنان
تحقیقات نشان می‌دهد که خانم‌ها دو برابر بیشتر از آقایان به انواع افسردگی مبتلا می‌شوند. البته گاهی اوقات خانم‌ها بخاطر تغییرات هورمونی ناشی از عادت ماهانه یا بارداری هم علائم افسردگی را تجربه میکنند؛ این علائم موقتی هستند و باید تا زمان بهبودی، به درستی مدیریت شوند. خانم‌ها بخاطر عوامل ژنتیکی، محیطی و تجربیاتی که در روند زندگی پشت سر میگذارند به این بیماری مبتلا می‌شوند.
خانم‌ها و دخترها در دوران بلوغ، پیش از قاعدگی، بارداری، پس از زایمان و در دوران پساقاعدگی (یائسگی) بیشتر از سایر دوره‌های زندگی در معرض ابتلا به افسردگی پنهان و آشکار قرار میگیرند. البته این بدان معنا نیست که آنها در سایر دوره‌های زندگی به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. ما در حال صحبت درباره تأثیر تغییرات هورمونی روی افسردگی هستیم.
شناسایی علت غم همیشگی و بی‌اشتیاقی، گام مهمی است که بیمار می‌تواند در مسیر درمانش بردارد. وقتی فرد علت مشکلش را بداند و به کمک اطرافیان و پزشک آن را حل کند، دیگر دلیلی برای افسردگی ندارد. البته بعد از حل علت، ممکن است بهبود علائم و بازگشت به زندگی معمولی به زمان بیشتری نیاز داشته باشد، اما در نهایت فرد از دام افسردگی رها میشود و می‌تواند دوباره به جریان زندگی برگردد.
چه موقع افسردگی پنهان به سراغمون میاد؟
افسردگی پنهان ممکن است به هر سنی و در هر زمانی اتفاق بیفتد، اما به طور معمول در دوران بزرگسالی بیشتر دیده میشود. عوامل مختلفی ممکن است باعث بروز افسردگی پنهان شوند، از جمله:
1.مشکلات شخصی: مشکلات شخصی مانند افتادن در عشق، از دست دادن کار، از دست دادن عزیزان، تجربه تحمل ناکامی و غیره می‌توانند به عنوان عامل اصلی افسردگی پنهان شما عمل کنند.
2.مشکلات اجتماعی: مشکلات اجتماعی نیز مانند ایزوله شدن از جامعه، از دست دادن رابطه، دشواری در برقراری رابطه با دیگران و غیره می‌توانند به عنوان عامل اصلی افسردگی پنهان شما عمل کنند.
3.عوامل فیزیولوژیکی: برخی بیماری‌ها و مشکلات فیزیکی مانند کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی، بیماری‌های مزمن و غیره می‌توانند عامل اصلی افسردگی پنهان شما باشند.
4.تجربه رویدادهای ناگوار: تجربه رویدادهای ناگوار مانند آسیب‌ها، تجربه خشونت، بلایای طبیعی و غیره ممکن است به عنوان عامل اصلی افسردگی پنهان شما عمل کنند.
بنابراین، افسردگی پنهان ممکن است به هر سنی و در هر زمانی بروز کند و بسته به علت آن، روش درمان آن ممکن است متفاوت باشد.
چرا مردم افسردگی را بروز نمیدهند؟
بسیاری از افراد، احساس میکنند که اظهار حالت افسردگی یا خودشان را به دیگران نشان دادن، نشانه ضعف و ناکامی است. آنها ممکن است احساس کنند که افشای احساسات منفی‌شان می‌تواند باعث عدم تحمل اطرافیان شان و بیشتر شدن احساس تنهایی و ناامیدی شان شود. همچنین، برخی از افراد ممکن است دچار ترس از رد شدن و عدم پذیرش شان توسط دیگران باشند.
در بعضی موارد، افراد به دلیل تاریخچه‌ی خانوادگی یا تجربه‌های منفی قبلی، تمایلی به نشان دادن احساسات منفی‌شان ندارند. همچنین، برخی از افراد ممکن است علائم افسردگی را با علائم دیگری مانند خستگی، فراموشی و کم‌توانی اشتباه گرفته و به همین دلیل، درمان مناسبی برای افسردگی دریافت نکنند.
به طور کلی، افسردگی یک بیماری روانی است که باید با جدیت درمان شود. افشای احساسات منفی و جستجوی کمک از دیگران می‌تواند به افراد در درمان این بیماری کمک کند.
خطرات پنهان کردن افسردگی چیست؟
افسردگی درمان نشده خطر خودکشی را افزایش می دهد. محققان مؤسسه ملی سلامت روان اشاره میکنند که افسردگی درمان نشده می‌تواند خطر ابتلا به بیماری های زیر را افزایش دهد، از جمله:
بیماری قلب و عروقی
دیابت
سکته
پوکی استخوان
بیماری آلزایمر
چه راهکارهایی برای درمان افسردگی خندان وجود دارد؟
افراد مبتلا به افسردگی پنهان ابتدا باید قبول کنند که بیمار هستند و به کمک نیاز دارند. آنها باید با میل خودشان به درمانگر مراجعه کنند، راهکارهای او را بپذیرند و اجرا کنند، به حرف‌هایش عمل کنند و اجازه بدهند که پزشک کمک حالشان باشد. روان‌درمانی و دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو، متداول‌ترین و موثرترین روش‌هایی هستند که برای درمان افسردگی خندان به کار می‌رود. خوشبختانه افسردگی قابل درمان است. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که تحت درمان قرار گرفته‌اند، به مرور زمان علائم کم‌تری را تجربه کرده‌اند؛ البته ممکن است فرایند درمان طولانی شود و بیمار بعد از مدت زیادی متوجه شد بهبود قابل توجهی پیدا کرده است
درمان افسردگی خندان شامل چندین رویکرد مختلف است که بهتر است با پزشک و یا متخصص روانشناسی مشورت کنید تا برای شما یک برنامه درمانی مناسب تعیین شود. در ادامه، چندین رویکرد مختلف برای درمان افسردگی خندان ذکر میشود:
1.داروهای آنتی‌دپرسانت: داروهای آنتی‌دپرسانت معمولاً به عنوان درمان اولیه برای افسردگی خندان استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند بهبود روحیه و کاهش علائم افسردگی را به همراه داشته باشند.
2.روان‌درمانی: روان‌درمانی به عنوان یکی دیگر از روش‌های درمانی برای افسردگی خندان استفاده میشود. در این روش، با کمک روانشناس یا مشاور، شخص می‌تواند بر روی مسائل خود کار کند و بهبود روحیه خود را ایجاد کند. افراد مبتلا به افسردگی پنهان، به کمک جلسات روان‌درمانی توانمندی‌هایی برای مقابله با بیماری و بهبود آن به دست می‌آورند. از مهم‌ترین توانمندی‌هایی که به بهبود شرایط بیمار کمک میکنند عبارتند از:
توانایی پذیرش و سازگاری با بحران‌ها و شرایط موجود
شناسایی باورها و افکار منفی و جایگزین کردن آنها با باورهای مثبت
مدیریت ارتباطات و تعامل سازنده با اطرافیان
پیدا کردن روش‌های مناسب برای حل مشکلات کنونی
پیدا کردن علت‌های افسردگی پنهان و مسائلی که این بیماری را تشدید می‌کند و رفع آنها
کنترل علائم افسردگی
پیدا کردن و توجه به جنبه‌های مثبت زندگی و افزایش رضایت از زندگی
تعیین اهداف واقع بینانه، تلاش برای دستیابی به آنها و پیدا کردن معنا برای زندگی
جایگزین کردن رفتارهای سالم و مثبت با رفتارهای پرخاشگرانه و بدون فکر در برابر شرایط
3.ورزش و فعالیت بدنی: ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند به شخص کمک کند تا احساس رضایت و خوشبختی بیشتری پیدا کند و عوارض افسردگی خندان را کاهش دهد.
4.تغذیه سالم: تغذیه مناسب و سالم می‌تواند به شخص کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و عوارض افسردگی خندان را کاهش دهد. بهتر است از مصرف غذاهای پرکالری و شیرین که ممکن است علائم اضافی را تشدید کنند، خودداری کنید.
5.ترکیب درمان‌ها: در برخی موارد، ترکیب چندین روش درمانی ممکن است به شخص کمک کند تا از علائم افسردگی خود کاسته و بهبود یابد
در نهایت، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از وضعیت شما بگیرد و به شما راهنمایی مناسبی برای درمان افسردگی خندان بدهد.
اطرافیان چطور می‌توانند به بیمار افسرده پنهان کمک کنند؟
اگر احساس می‌کنید فردی در نزدیکیتان علائم افسردگی مخفی را دارد، با او صحبت کنید. مستقیما به سراغ اصل موضوع نروید؛ با گپ زدن و پرسش‌های ساده اعتمادش را جلب کنید. به خاطر داشته باشید که بیمار باید با میل خودش با شما صحبت کند، نه از سر اجبار.
زمانی که به صحبت‌های فرد افسرده گوش می‌دهید، فقط شنونده باشید. او را قضاوت نکنید، نصیحت نکنید، به دنبال راهکار دادن نباشید و به او از بالا به پایین نگاه نکنید. فشردن دست فرد افسرده و نگاهی به معنای: درکت می‌کنم، بهتر از هر نصیحتی او را تسکین خواهد داد.
زمانی که صحبت‌های مخاطبتان تمام شد، حرف‌های کلیشه‌ای و انگیزشی را فراموش کنید. هیچ فرد افسرده‌ای به خواست خودش غمگین نیست و نمی‌تواند سعی کند خوب باشد و خودش حال خودش را خوب کند. به جای این صحبت‌ها می‌توانید او را به یک پیاده‌روی دعوت کنید یا با توجه به علایق شخصی‌اش، در یک فعالیت اجتماعی با او همراه شوید؛ مثلا می‌توانید باهم به کافه بروید و قهوه بنوشید.
راهکارهای کاهش خطر ابتلا به افسردگی پنهان
افسردگی پنهان یک حالت روانی پیچیده است و جلوگیری از آن ممکن است برای برخی افراد سخت باشد. اما توجه به چند نکته می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به افسردگی پنهان کمک کند:
1.حفظ سلامت روانی: برای حفظ سلامت روانی، باید به روش‌های مختلفی مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش، مطالعه و غیره روی بیاورید.
2.ارتباط با دیگران: برقراری ارتباط با دیگران و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند به حفظ سلامت روانی کمک کند.
3.استفاده از تکنیک‌های مقابله با استرس: یادگیری تکنیک‌های مقابله با استرس مانند تمرین تنفس، تکنیک تسکین تصویری و غیره می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به افسردگی پنهان کمک کند.
4.تغذیه سالم: مصرف غذاهای سالم و متنوع می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به افسردگی پنهان کمک کند.
5.مدیریت زمان: مدیریت زمان می‌تواند به کاهش استرس و افزایش بهره‌وری کمک کند و از افسردگی پنهان جلوگیری کند.
6.مشاوره: در صورتی که در معرض خطر ابتلا به افسردگی پنهان هستید، مشاوره با یک متخصص روانشناسی می‌تواند به شما کمک کند تا راه‌حل‌های مناسب را برای جلوگیری و درمان آن پیدا کنید.
به طور کلی، حفظ سلامت روانی، ارتباط با دیگران، استفاده از تکنیک‌های مقابله با استرس، تغذیه سالم، مدیریت زمان و مشاوره می‌توانند به جلوگیری از افسردگی پنهان کمک کنند.
در کل، تمریناتی که به کاهش استرس و افزایش آرامش و تمرکز کمک میکنند، می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به افسردگی پنهان کمک کنند.
کلام آخر
افسردگی خندان در همه افراد به یک شکل نیست. هر فردی منحصر به فرد رفتار و احساس می‌کند و تجربیات و احساسات متفاوتی را تجربه می‌کند. بنابراین هیچکدام از ما نمی‌توانیم یک فرد افسرده را کاملا درک کنیم. افسردگی پنهان شبیه به گازی کشنده است که در فضا پخش شده اما هیچ بو و رنگی ندارد. هیچکس تا زمانی که آسیب جدی ندیده باشد، متوجه وجود این گاز در فضا نمی‌شود.
افزایش فشار زندگی در سال‌‌های اخیر افراد بسیاری را به افسردگی مبتلا کرده است، بعضی از افراد علائمشان را بروز میدهند و بعضی هم پنهان میکنند. پس بیشتر از قبل به عزیزان و دوستانتان توجه کنید.