پسر 5 ساله ای دارم که به حرفم گوش نمیده
پرسش: سلام، شبتون بخیر، مادری ۲۴ ساله هستم که فرزند پسر ۵ ساله دارم ، پسرم به شدت بیتوجه به حرفهای منه و کارهایی که ازش میخوام رو درست انجام نمیده، همین باعث میشه من همیشه عصبی شم از دستش،و حتی گاهی داد بزنم سرش و حتی چند باری کتکش زدم، لطفا راه حلی بدین که کاری کنم پسرم به حرفم گوش کنه و خودش کارهاش رو انجام بده، ممنون از وقتی که میذارین و پاسخ سوالاتمون رو میدین.
پاسخ: سلام، من شادی دلشاد هستم، درمانگر کودک و نوجوان کلنیک آوای سعاوت و سلامت، خوشحالم که در خدمتتون هستم، اول از همه بهبه!! خوشبهحال فرزند دلبر شما که چنین مادر جوان و کم سن و سالی داره. همین تفاوت سنی کم شما با فرزندتون در طول زمان باعث رابطهی خوب و نزدیک بینتون میشه، فقط لازمه کمی آموزش و مهارت در رابطه با فرزندپروری ببینید عزیز. خب اول اينكه بچهها معمولا دچار اشتباهاتی میشن و اینکه باید یاد بگیرین با داد زدن و تهدید و سرزنش و کتک نه تنها چیزی درست نمیشه بلکه همه چیز بدتر از قبل هم میشه، پس بجای این کارها سعی کن در اون لحظه آرامشت رو حفظ کنی و بعد به دنبال راهکار مناسب باشید و یاد بگیرید چطور با کودک خود برخورد کنید که دیگه اون کارش تکرار نشه. معمولا ما وقتی چند پيام پياپی به كودک میدهیم، اون دیگر به حرف ما گوش نمیکنه و نمیتونه همه پیامهارو باهم به ذهنش بسپارد، و فراموش میکند که شما چه دستوراتی به او دادهاید، مثلا وقتی به کودک میگویید اسباب بازیهایت را جمع کن و بعد بیا شامت را بخور و بعد صورتت را بشور و مسواک بزن و بعد به رختخوابت برو، چند پیام همزمان به او میدهید که او نمیتواند در ذهنش تجزیه و تحلیل کند و فراموش میکند چه ازش خواستهاید، پس کارهارو جزء به جزء ازش بخواین و تا یک کار را تمام نکرده کار بعدی را بهش نگید. دوم اینکه ساده و روشن باهاش صحبت کنید چون کودکان جملات ساده و کوتاه را سریعتر و بهتر از جملات طولانی همراه با کنایه و طعنه درک میکنند. جملات را به صورت کلی و مبهم بیان نکنید مثلا به کودک نگویید عاقل باش! در حد سن و سالش با او صحبت کنیم و متناسب تواناییهایش از او انتظار داشته باشیم. از عبارتهای هرگز، همیشه، هیچوقت برای کودک استفاده نکنید چون احتمال تغییر رفتار کودک را کاهش میدهید. رفتارهای منفی گذشتهی کودک را به او گوشزد نکنید. مثلا ببین بازهم مثل دیروز اسباببازیهایت را جمع نکردی. بزرگ شوی هیچی نمیشوی. همیشه بیادبی میکنی. تا ابد شلخته میمانی! یا اینکه مثلا زمانی که با کودک صحبت میکنید مطمئن شوید به شما نگاه میکند زیرا حواس کودک به آسانی پرت میشود. زمانی که فکر میکنید تا صدایتان را بالا نبرید کودک کاری را نمیکند دقیقا این مفهوم را در ذهنش رشد میدهید که در مواقع دیگر تا وقتی صدایتان را بلند نکردهایدبه شما بیتوجهی کند. پس لحن کلام شما نباید خشن و حتی نباید بیانگر خواهش و التماس باشد. از جملات پرسشی مانند اینکه میشه اتاقت را تمیز کنی؟ استفاده نکنید چون ممکن است پاسخ دهد «الان نه». یا مثلا همیشه کودک را با نام صدا بزنید چون صدا زدن نامش باعث توجه او به حرف شما شود. احساستان را به طور واضح به او بیان کنید و از سرزنش و انتقادو حمله کردن به کودک دوری کنید، مثلا به او بگویید از اینکه اتاقت را تمیز نکردهای، واقعا ناراحتم! و همینطور همیشه قاطع ولی مهربان باشید، یعنی اعمال جریمهها و تعیین محدودیتها نباید همراه با ابراز احساسات منفی باشد، باید پسر شما بداند که تحت هر شرایطی از محبت و حمایت شما برخوردار است. بداند شما او را دوست دارید حتی اگر رفتارش نادرست باشد چون در این شرایط او انگیزهی بیشتری برای جبران و صحیح رفتارش پیدا میکند. و در آخر خوشحالم از اینکه برای پاسخ به سوالتان ما را انتخاب کردین امیدوارم پاسخ سوالتان را تا حد زیادی دریافت کرده باشین، روزگار به کامتان.